Spesifik Fobiler

Spesifik fobiler, eskiden basit fobiler olarak bilinip, bazı durum, nesne veya hayvanlardan mantıksız bir şekilde aşırı korkma halidir. Hemen hemen herkesin kulak aşinalığı olduğu belirler spesifik fobiler bulunmaktadır. Bu fobilerin ne olduklarını merak ediyorsanız sizler için hazırladığımız aşağıdaki bölümü okuyarak merakınızı giderebilirsiniz.

İçindekiler

Hayvan Fobisi

En sık görülen spesifik fobi türüdür. Belirli hayvanlardan aşırı ve mantıksız korku duyma halidir. Hayvan fobisinde en sık korkuluğu görülen hayvanlar; kedi, köpek, böcek, fare, kuş, yılan bulunmaktadır. Korku duyulan hayvan türünde insanlar arasında olduğu gibi kültürler arası ve çoğrafi konum bakımından farklılıklar bulunmaktadır. Örneğin İngiltere’de örümcekten korkma oranı ülkemize oranla çok daha yaygındır. Hayvan fobisine sahip kişiler genellikle korktukları hayvanla ilgili kötü bir deneyim yaşamış olan kişilerdir ancak hiç bir şekilde kötü deneyime sahip olunmadan da bir hayvan fobisi geliştirmek mümkündür.

Deneyimden bağımsız olarak hayvan fobisi geliştiren kişilerde genellikle, kişinin kendisine rahat bir gündelik rutin yaşam sağlama amaçlı kaçış davranışıdır. Örneğin fobik kişinin evinde beslediği bir hayvana sahip olan arkadaşa ziyarete gidilmez, nerelerde dolaşılıp dolaşılmayacağı da yine fobik kişinin korktuğu hayvana göre önceden belirlenmiş olur.

Yükseklik Fobisi

Yükseklik fobisi (korkusu) ikinci olarak en yaygın görülen spesifik fobidir. Fobik kişiler yüksek bir yerden aşağıya bakamaz veya bakmaktan aşırı derecede hatta kalp krizi geçiyormuş gibi hissederek korku duyarlar. Bazı ileri derecede fobik kişiler ise odanın içerisinde bulunan pencerenin yakınına dahi oturmazlar.

Yükseklik fobisine sahip kişiler çoğunlukla asansöre binmekten de çekinirler ancak bu kapalı bir alanda bulunma (klostrofobi) korkusundan değildir, asansör yükseğe çıktığı için asansöre kullanmak ilk tercihleri olmaz. Aynı şekilde balkonda oturup sohbet etmek birçok kişi için zevk veren bir durum olsa da yükseklik fobisine sahip olan kişiler için bu durum bir çeşit eziyettir. Yükseklik fobisine sahip kişilerin bir kısmı uçaktan korkarken, bir kısmı ( yükseklik fobisi bulunan kişilerin %20’si) uçağa binmekten korkmazlar.

Kan Fobisi

Toplum içerisinde bilinen ismiyle “kan tutması” durumudur. Aynı zamanda yaralanma fobisi ile de ilişkilidir. Kazalar, parçalanmış insan/hayvan vücutları, bedensel sakatlıklar, iğne yaptırmak, kan vermek, diş çektirmek, kulak veya piercing delimi yaptırmak ya da parmağının kesilmesi gibi durumlarda kişinin bayılacak gibi hissetmesi, kalp ritminde hızlanma görülmesi, mide bulantısı gibi tepkiler vermesidir. Bazı fobik kişiler ise “kan” lafını duyduklarında bayılabilirler. Kan fobisine sahip kişilerin genellikle aile üyelerinden birinde veya bir kaçında aynı fobiye sahip kişilerin bulunuyor olması, kan fobisinin kalıtsal bir durum olabileceğini de öne sürmektedir.

Uçak Fobisi

Uçak korkusuna sahip kişiler uçağa binmektense daha uzun ve zahmetli olan yolculuğu tercih ederler. Uçağa binmeleri halinde her bir hareketi, sarsıntıyı dikkatle dinleyip hissederek uçağın düşeceği korkusuna kapılılar. Uçak fobisi gerekçesiyle kalp krizi geçirmiş olan birçok kişi bulunmaktadır.

Gök Gürültüsü Fobisi

Birçok çocuğun gök gürültüsünden aşırı derecede korktuğunu biliyoruz. Bu durum gök gürültüsü fobisine sahip olan kişilerde de aynı şekildedir. Sürekli olarak hava durumu takip ederler ve havanın kapalı veya fırtınalı olduğu durumlarda eve kapanmayı tercih ederler. Gök gürültüsü sesini duydukça saklanma eğilimi de göstermektedirler.

Klostrofobi

Kapalı, basık yerlerde bulunma korkusudur. Korku duyulan yerler genellikle; asansör, basık tavanlı odalar, basık tavanlı ve geniş olmayan koridorlar, yeraltı çarşıları, metrolar, alt geçitler, bulunulan odanın kapısının kapalı veya kilitli olması gibi yerlerdir.

Yukarıda saymış olduğum başlıca spesifik fobilerin dışında şu fobilerde özgül fobiler arasında bulunmaktadır;