Öz güvenin ne olduğu konusunda elbet herkesin az çok bilgisi vardır. Bu yazımızda öz güvenin ne olduğuna, öz güveni etkileyen faktörlere ve öz güven oluşumunu inceleyeceğiz. Hazırsanız başlayalım.
Öz Güven Nedir
Özgüven, bireyin kendisine yönelik olan iyi, olumlu ve destekleyici hisler oluşturması durumudur. Bu duyguların sonucunda birey kendini daha iyi ve daha başarılı hisseder. Neticesinde özgüven kavramı açığa çıkar. Özgüven sayesinde kişi kendisiyle aynı zamanda çevresiyle barış ve sevgi içerisinde olur. Özgüveni düşük bireylerin hayatında olumsuzluklar, özgüveni yüksek bireylere göre daha fazla görülür. Aynı şekilde psikolojik birtakım rahatsızlık ve sorunlar da daha fazla görülmektedir.
Özgüven, bir yerde cesaret kavramı ile de ilişkilidir. Özgüveni yüksek kişiler hayatta adım atmaya, ilerlemeye korkusuzca yaklaşırken; özgüveni düşük kişiler aksine ilerlemeye, söz sahibi olmaya ve yaşamın iplerini eline almaya korkarlar. Özgüven ile narsistlik birbirine karıştırılmamalıdır. Narsistliğin tanımı için sayfamızda bulunan “Narsistlik Kişilik Bozukluğu” ve “Narsist Kişilerin Ortak Özellikleri” gibi yazılarımıza göz atabilirsiniz.
Bireyin özgüveni benlik algısıyla doğru ilişkilidir.
- Benlik: ben neyim
- İdeal benlik: olmak istediğim ben
- Özsaygı: ne olduğum ile ne olmak istediğim arasındaki farkın duyguları.
Kişiler benlik algısı ile paralel ilerledikçe, kendilerine olan güven (özgüven) ve yeterlilik duygusunu geliştirirler.
İç Güven
Bireyin kendisinden memnun olması, kendisiyle barışık ve kendisine sevgi duymasını. İç güveni oluşturan unsurlar şunlardır;
- Kendini sevmek.
- Kendini tanımak.
- Olumlu düşünmek.
- Net hedefler koymak.
Bireyin kendini sevmesi en önemli unsurdur. Birey kendine sevgi duymadığı süreci ne özgüven ne iç güven gelişemez ve bir kişinin diğer bireyleri sevip onlara iyi gelmesi için öncelikle kendini sevmesi gereklidir. Kendini tanımak ise, kendini sevmek ile başlar.
Dış Güven
Bireyin çevresine ve ailesine kendinden memnun, hoşnut, yeterli ve emin olduğunu göstermesi durumudur. Dış güveni oluşturan unsurlar ise;
- İletişim.
- Duyguları kontrol edebilme becerisi.
- Özgüven Oluşumu Ve Gelişimini Etkileyen Faktörler
- Anne baba tutum ve tavırları.
- Baba yoksunluğu.
- Boşanma.
- Zeka.
- Ceza.
- Sorumluluklar.
- Eğitim hayatı ve öğretmenler.
- Başarı.
- Aldatılma.
Özgüven Oluşumu
Çocuğun doğumla başlayan ve bir yaşına kadar devam eden, psikososyal gelişim evrelerinde temel güven duygusunu geliştirir. Özellikle bu dönemle birlikte çocuğa verilen, sevgi, ilgi, şefkat ve önemin yeterli aynı zamanda sürekli olması gereklidir. Çocuğun kendine ait olan farkındalık gelişimi üç yaşına kadar gelişmemiş durumda olur. Kendisiyle ilgili algısında ve anne-baba, çevre tutumları önemlidir. Çocuğun ihtiyaçları uygun şekilde giderilmelidir. Çocuk kendisini ailenin ve çevrenin değer ve önem verdiği biri olarak görmelidir. 3-6 yaş arasında çocuk oyun ve çevreyi keşfetme dönemine girer.
Bu dönemde çocuğun hayatının büyük bir bölümü oyun oynamak olur. Çocuğa, içerisinde özgünlük ve yaratıcılık barındıran oyunlar sunulmalıdır. Varlığını ispatlamak isteyen çocukla sevgi diliyle sağlıklı iletişim kurularak değerli olduğuna vurgu yapılmalıdır. Bireylerin kişilik özelliklerinin neredeyse tümünün gelişimi, oluşumu çocukluk döneminde gerçekleşir. Özgüven her ne kadar yetişkinlik döneminde, kişinin kendi çabasıyla da geliştirebilir bir durum olsa da, özgüvenin çocukluk döneminde oluşması kadar kolay ve etkili olmaz.
